PROTEİNLERİN SİNDİRİMİ

-Merhaba ben AĞIZ. Sindirim sisteminin başlangıç organıyım. Ama bakın şimdi olduğu gibi, aynı zamanda konuşmaya ve tat duyusunu algılamaya da yararım. Yine solunum sistemine de yardımım vardır.

Yetişkin bir insanda; alt ve üst çenelerimde konumlanmış olan 32 adet kesici, parçalayıcı ve azı dişlerim sayesinde, her türlü besinin fiziksel sindirimini yaparım. Kulak altı ve çene altında 3’erli dağılıma sahip 6 adet tükrük bezi sayesinde tükrük üretir, içindeki amilaz enzimi ile karbon hidratların kimyasal sindirimini de yaparım. Ama biz şimdi proteinlerin sindirimini gerçekleştireceğiz.

Proteinler ağızda sadece substrat yüzeyini genişleten öğütme işlemine tabidir. Ben ağız olarak onları iyice çiğner, parçalar, yumuşatır ve yutaktan yemek borusuna aktarırım.

-Selam ben YEMEK BORUSUyum. Ağızdan gelen lokmaları, türüne bakmaksızın hiçbir değişikliğe uğratmadan mideye aktarırım. Yeter ki, sert, delici, kesici ve aşırı büyük lokmalar olmasınlar. Eğer öyle olursa, maazallah soluk borusunu tıkar ve kişiyi yaşamsal risk ile tehdit ederim. Beni hafife almasın ve hiçbir sindirim türüne katkı sağlamadığım için küçümsemesin diye…

-Merhaba ben MİDE. Sindirim, hazım, hazımsızlık, yanma ve ekşime olayalarında ilk akla gelen organım. İşimin çok kolay olduğunu düşünenlere, “Ellerinize veya vücudunuzun her hangi bir yerine 1ml HCl dökün lütfen!” diyesim gelir. Arkadaş sesimiz soluğumuz çıkmıyor diye bu kadar mı üstümüze gelinir! Besinler yoluyla gelen mikroplar işin cabası… Adeta çöp tenekesi muamelesi görüp, bu kadar mı abur cubur gıda doldurulur? İyi ki asit var diyeceğim ama o da canıma okuyacak diye korkudan ödüm kopuyor. Hormonal sistemle kendi kendime Gastrin salgılayarak,iç duvarımı korusun diye sürekli mukus yalıtım maddesi üretmeye çabalıyorum. İçime bakmayın boşuna Gastrin hormonunu bulamazsınız. Beni aynı zamanda karma bez yapan Gastrin hormonu iç salgı olduğu için kana veririm.

Proteinlerin kimyasal sindirimi bende başlar. Onları Pepsin enzimim ile polipeptitlere parçalarım. Pepsini, kendi yapısal proteinlerimi sindirmesin diye pepsinojen olarak salgılarım. O da, bir koruma emniyet sibobumdur, HCl onu aktifleştirir.

-Günaydın sevgili dostlar. Ben İNCE BAĞIRSAK. Bütün besinlerin sindirimi ve monomerlerinin emilimi bende tamamlanır. Mideye yakın bölümüm 12 parmak bağırsağı olarak adlandırılır. Bu bölüm o kadar mühidir ki, ince bağırasak olarak beni “Karma bez” hüviyetine kavuşturur. Enterogastrin hormonu ile mideyi yavaşlatır. Sekretin ve Kolesistokinin hormonları ile Karaciğer ve Pankreası uyarırım Onlar da uyarıyı alınca, safra, bikarbonat ve pankreatin salgılarını Vater kabarcığıma dökerler. Karaciğer ve safra kesesi, koledok kanalına açılır. Pankreas Virsüng kanalına açılır. Karaciğer ve Pankreas hem sindirim sistemimizin, hem de vücudumuzun can damarı organlarımızdır. Ama Karaciğere bağlı olan ve içinde öd diye de adlandırılan safra sıvısını depolayan safra kesesi işlevselliğini yitirirse, ameliyatla kesilip alınabilmektedir. Safra kesesi alınan kişiler yağları zor sindireceği için yağsız besinlerle beslenmelidir.

İnce bağırsak olarak yaklaşık 6 metre boya sahibimdir. Gerek pankreastan gelen ve bütün besin çeşitlerine etkili enzimler sayesinde, gerekse kendime ait enzimlerimle sindirimi ben tamamlarım.

Proteinler de bende amino asitlerine kadar parçalanır. İçimde döşeli olan villuslar ve mikrovilluslar aracılığı ile besin monomerlerinin emilimini de tamamlarım. Mikrovilluslar sayesinde 600-700 metre karelik bir emilim yüzeyi oluştururum. Onları saran kan ve lenf kılcalları, kendilerine özgü besin yapıtaşlarını alarak iki farklı yoldan önce kalbe, oradan da dolaşım sistemi ile bütün vücuda dağıtırlar.

-İyi akşamlar, ben de KALIN BAĞIRSAĞIM. Sindirim atıkları kısa süreli olarak bende depolanır. O esnada süzme işlemi yaparım. Su mineral ve vitamin emilimini tamamlarım. Suyu fazla emersem kabızlık çektirir. Sağlığın ve hayatın önemini kişiye kavratırım. Suyu az emersem, bu defa freni patlamış kamyon gibiyimdir. Nerede ve nasıl duracağımı kimse kestiremez. Korna seslerim imdat diye değil; ishal, ishal, ishal diye bağırır…

Her hangi bir sindirim yapmam. Bağırsaklardaki kokuşma, bende var olan bakteriler sayesinde gerçekleşir. Ayrıca B ve K vitamini sentezleyen faydalı bakterilerim de vardır.

-İyi geceler, bende ANÜSüm. Kalın bağırsakların peristaltik hareketlerle ilerlettiği atıkları dışkı olarak vücuttan uzaklaştırırım. Çocukluk çağından itibaren eğitim ve düzenli tuvalet alışkanlığı ile sorunsuz bir şekilde ortalama olarak güde bir kez dışkıyı vücuttan uzaklaştırırım. Biliyorum bana gelince burun kıvırmaya başladınız. Yüzünüzü kırıştırıyorsunuz. Jest ve mimiklerinizi kontrol ediyorum. Lütfen öyle davranmayın, sonra size “İnşallah dışkılayamazsın!” diye beddua ederim bak…

Sağlıklı bir yaşam düzenli ve dengeli beslenmeden geçer. Bunu unutmayın.