YALNIZLIK ÜZERİNE

Yalnızlık…

Soğuk bir odada, kapının ardında unutulmuş bir sandalye gibi bekler. Kimsenin fark etmediği bir köşe, kimsenin dönüp bakmadığı bir yüz. Kalabalığın tam ortasında bile, insanın içine sinsice çöken bir sessizliktir o. Belki de en kötüsü, kimsenin yokluğu değil, kimsenin varlığının sana dokunmamasıdır.

İnsanlık, çok eski zamanlardan beri yalnızlığı bir tehdit gibi görmüştür. Yazının icadından önce bile bazı toplumlarda yalnız kalmak, katlanılmaz bir şeydi. Sadece cadılar, şamanlar ya da toplumun dışına itilmiş kişiler kendi başlarına vakit geçirirdi. Çoğu kültürde, verilebilecek en ağır ceza dışlanmaktı; insanları yalnız bırakmaktı.

Roma’da bu ceza, şehirden sürgün anlamına gelirdi. Kırsaldaki evin ne kadar görkemli olursa olsun, şehirdeki akranlarının bakışlarından ve sohbetlerinden uzak kalmak seni görünmez bir gölgeye çevirirdi. Görmezden gelinen bir insan, yavaş yavaş içten çürür; konuşacak kelime bulamaz, sonunda kendi sesini bile unuturdu.

Yüzyıllar geçti, takvimler değişti, ama yalnızlığın yarası hâlâ aynı derinlikte. ABD’nin ünlü hekimlerinden Vivek Murthy’nin araştırmasına göre, sosyal bağlardan yoksun olmak, erken ölüm riskini günde on beş sigara içmek kadar artırıyor. Akış: Mutluluk Bilimi kitabında geçen şu satır, belki de bu gerçeği en acı şekilde dile getiriyor: “Bazı toplumlarda dışlanmanın nihai cezası ölümdür; artık kimse ona dikkat etmediğinden, böyle tek başına bırakılan insanlar zaten ölü olduğunu kabul eder.”

Edebiyat da bu acıyı sık sık anlatır. Kafka’nın Dönüşüm’ünde Gregor Samsa bir sabah, huzursuz rüyalardan uyandığında kendini dev bir böceğe dönüşmüş halde bulur. Fakat onu asıl öldüren, aynadaki yansıması değil; odasının kapısının arkasında, ailesinin sessizliği ve uzak bakışlarıdır.

Belki de yalnızlık, en derin yarayı bıçağın keskin tarafıyla değil, sessizliğiyle açar. Kaçtıkça seni daha da kovalar, kabullendikçe içine yerleşir. Ve bazen insan, yalnızlığıyla yaşamayı öğrenmez; sadece onun gölgesinde yavaşça solmayı kabul eder.

 

Feyza Zeynep Tural

Yorumlar

Popüler Yayınlar