Uluslararası Hukuk ve Anayasal Gelişmeler Bağlamında Islahat Fermanı

 

Yeğenim, eski öğrencim ve artık avukatım olan Emin Berathan Sakın'ın DergiPark Akademik'te yayımlanan makalesine rastladım. Fevkalade gururlandım.

Akademik yayınlar yapan DergiPark, bir Tübitak kuruluşudur. Bu makalenin "Öz" kısmının bloğumuzda yayınlanmasını istedim. Sağ olsun beni kırmadı.

Makalenin tamamına ulaşmak isteyenler için ise DergiPark linkini ekliyorum.

https://dergipark.org.tr/tr/pub/asbad/issue/87425/1492760

PDF dosyası şeklinde erişim sağlayabilir ve indirebilirsiniz.

Bundan sonra söz Emin Berathan'a aittir.

Hatırası yeter...

 

Öz

Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı’nı yeterli bulmayan Batılı devletlerin baskısı sonucunda hazırlanmıştır. Ortodoks olan Rusya Osmanlı’nın önüne Kutsal Yerler Meselesi’ni getirmişti. Beytü’l Lahim kilisesinin anahtarını Katoliklere verilmesini hoş karşılamamış, Osmanlı, Rusya’nın isteklerini kabul etmeyince Kırım Harbini başlatmıştır. Kırım Harbi’nde İngiltere ve Fransa, Balkanlarda Rusya’nın varlığını istemediği için Osmanlı’yı desteklemişlerdir. İngiltere büyük bir sömürge imparatorluğu kurmuş ve sömürgelerine giden yol Osmanlı toprakları üzerinden geçmektedir. Bu sebeple Rusya’nın Osmanlı topraklarını paylaşma fikrine sıcak bakmamıştır. Kırım Harbi sonunda Paris Barış Konferansı toplanmıştır. Osmanlı konferanstan hemen önce içişlerine karışma olmasın diye fermanı ilan etmiştir. Bu fermanla gayrimüslimler lehine haklar getirilmiş Müslümanlar lehine haklar getirilmemiştir. Eğitim alanında, hukuk alanında, din alanında birçok yenilik getirilmiştir. Elbette gayrimüslimlere bu denli hakların verilmesi bazı çevrelerce tepkilere neden olmuştur.